Η Μέση του Κόσμου

Ισημερινός: η γραμμή που χωρίζει τον βορρά απ’ το νότο, τις μεγάλες μέρες απ’ τις μεγάλες νύχτες, το καλοκαίρι απ’ τον χειμώνα. Εδώ δεν είναι είναι βορράς, ούτε νότος, η μέρα δεν κερδίζει ούτε χάνει από την νύχτα, δεν είναι ούτε καλοκαίρι ούτε χειμώνας. Ε είναι ιδιαίτερη! Γι αυτό και πρέπει να χαραχτεί στο έδαφος. ‘Οπως κι έπραξαν διάφοροι.

Το πρώτο χρέος του κάθε τουρίστα είναι να επισκεφτεί τη γραμμή που χάραξαν οι νέοι Ισημερινοί το 1972 για να κλειδώσουν την πρωτοκαθεδρία του ισημερινού -προοιωνίζοντας την εποχή του selfie συνειδητού τουρίστα. Ο δρόμος βόρεια του Quito  είναι στρωμένος με ξαπλωμένους μπάτσους (chapas acostadas) (σαμαράκια) για να εκνευρίζουν τους οδηγούς. Αυτόν όμως πρέπει να πάρεις, αν θες να σφραγίσεις το διαβατήριο σου με το πέρασμα του Ισημερινού! Για την ακρίβεια, εδώ ήρθε το 1736 η Γαλλική αποστολή Γεωδεσίας για να ορίσει το ισημερινό και μετρήσει το μήκος μιας μοίρας πλάτους. Τώρα δεν ξέρουμε αν οι γεωδέτες και αστρονόμοι της αποστολής ήταν υπό την επήρεια του soroche (αυτού που σου παίρνει το κεφάλι σε μεγάλα υψόμετρα), τά ‘χαν πάρει από τοπικά συμφέροντα εργολαβίας, ή απλά ήταν λίγο ανίκανοι, αλλά τους τσακώσαμε, ελέω GPS!

Ναι, 2 δευτερόλεπτα της μοίρας εκτός! Ο ισημερινός είναι αλλού καμιά 300μ παραπέρα. Ε δεν έχει και πολύ σημασία γιατί αυτό θα το διαπίστωνες ο ίδιος (χωρίς τις πατερίτσες του GPS) μόνον αν ήσουν στην χαραγμένη γραμμή το μεσημέρι μιας ισημερίας (21 Μάρτη ή 21 Σεπτέμβρη). Μικρές οι πιθανότητες. Κι έτσι με ελαφριά τη συνείδηση, βγάζει ο κάθε τουριστας χαζοχαρούμενες φωτογραφίες εκατέρωθεν της κόψης του ισημερινού.

Ο χώρος έχει και κανά δυο μουσεία, και ένα χωρο με τυπικά σπίτια των διαφόρων περιοχών της χώρας για να δικαιολογεί τον κόπο και το εισιτήριο. Το ενδιαφέρον είναι το κτήριο της ΄Ενωσης των Νοτιο Αμερικανικών χωρών (UNASUR) που είναι τόσο παράταιρο και ουτοπικό όσο και η ίδια η Ένωση (που δεν μπορεί να βρει λόγο ένωσης, ύπαρξης και συνέχειας), και που πλέον ορίζεται απ τις χώρες που δεν συμμετέχουν (όχι εξισου μεντιατικό με το της Γηραιάς Αλβιώνας, το 2018 είχαν προηγηθεί τα Chil-exit, Argent-exit, Per-exit,Colomb-exit, Paragu-exit. Τι να λέμε τώρα, οι καλές ιδέες πρέπει ν’ αντιγράφονται!)

Στο χώρο δεσπόζει και η προτομή του Kirchner -καθότι ο πρώτος πρόεδρος τη UNASUR. Aυτό και μόνον είναι λόγος να ξινίζει τα μούτρα ένα καλό μέρος της ηπείρου. Βέβαια, πριν απ όλα αυτά είχαν ζήσει στην περιοχή ντόπιοι (γνωστοί ως Quitu-Cara) που είχαν καμια 2.5 χιλιαδες χρόνια, να χτίσουν τις πυραμίδες τους, να κάνουν ζάφτι τις καλλιέργειες τους και να συνειδητοποιήσουν πως το μέρος είναι ιδιαίτερο, πως ο ήλιος ανατέλει και δύει κάθετα στον ορίζοντα και πως οι σκιές των παλουκιών μέσα στα πηγάδια εξαφανίζονται το μεσημέρι στις 21 Μάρτη και στις 21 Σεπτέμβρη, όπερ έδει δείξαι, αυτή είναι η μέση της Γης!Κάπως έτσι πρέπει να γιναν και οι Πυραμίδες του Cochasqui, οι οποίες χρειάζονται λίγο Βικιπαίδεμα για να βγουν στο δρόμο σου. Ένα μοναδικό μέρος, με πυραμίδες με ταράτσα, (κόλουρες), με μακριές ράμπες, όλες με τον ίδιο προσανατολισμό, η ράμπα να ξεκινά απ τον νότο, να καταλήγει στην πυραμίδα στον βορά.

Δε φαίνεται να γνωρίζουμε και πολλά για το μέρος. Πέρασαν κάποιοι αρχαιολογοι, ειπαν ο καθενας το μακρυ του και το κοντό του. Γι άλλον είναι χώρος λατρείας (καλά, μάντης είσαι!;) γι’ άλλον κατοικίες της άρχουσας τάξης (τι με λες τώρα!) Ο οδηγός μας μας τα λέει όλα με το νι και με το σίγμα και με μεγάλη περηφάνια. Και τις πυραμίδες με ράμπες και τις άλλες χωρίς. Για τον προσανατολισμό τους και πως αναπαριστούν τον αστερισμό του Σκορπιού κάποια εποχή του χρόνου. Και πως η τοποθεσία είναι στρατηγική, να βλέπει τις κορυφές από τα 7 ηφαίστεια προς τα νότια.Για το πως διατηρήθηκαν γιατί μια Βρετανική εταιρία φύτευε για 100 χρόνια μαργαρίτες για εξαγωγή. Για το πως χάλασε η μεγάλη γιατί πέρασαν απο τη μέση ρυάκι να βγάλουν τον υποτιθέμενο χρυσό κι ασήμι. Και πως σήμερα, στη μεγάλη που θεωρείται πως είναι συμβολική της γονιμότητας, γίνονται σήμερα τελετές και γάμοι.

Μας μαθαίνει τα χόρτα, ένα που προστάτεψε κάποια χωριά από τις αρρώστιες που κουβάλησαν οι κονκισταδόροι, άλλο που το δέρνεσαι να ξορκίσεις την αρνητική ενέργεια και ακόμη ένα, το πάικο που σαν το τρύψεις και το μυρίσεις ξορκίζεις το Alzheimer και τα προκαταρκτικά αμνησίας.Μας μιλάει για το πως ο τόπος (γενικότερα ο Ισημερινός) είναι η πηγή των τροφών που έθρεψαν τη φτωχολογιά της υφηλίου: πατάτα, ντομάτα, καλαμπόκι και τόσα άλλα.

Το σημαντικότερο στοιχείο του συμπλέγματος είναι οι δύο κύκλοι στην ταράτσα της μεγάλης πυραμίδας (ένας του ήλιου, ένας της σελήνης), με αυλάκια, στύλους και αρχιτεκτονικά στοιχεία αστρονομικής χρήσης για την καθοδήγηση των αργοτικών εργασιών.

Οι Quitu-Cara κατακτήθηκαν απ’ τους Ινκας και μέσα σε μια γενιά τα βρήκαν και οι μεν και οι δε παλούκια με τους Ισπανούς κατακτητές. Και κάπως έτσι ξεχάστηκαν κι όλα τους τα επιτεύγματα και καπηλεύτηκε και η γνώση και η κουλτούρα τους Εδώ και κάποιες δεκαετίες, με κόπο, ξανάρχονται στο φως. Οι ντόπιοι πάντως έχουν μια βαθειά συναίσθηση της παράδοσης και την φέρουν με περηφάνια. Όσο για τη γραμμή του ισημερινού… δεν μένει και σ‘εναν τόπο. Ο άξονας της γης αλλάζει κατεύθυνση (σαν μια σβούρα που την αποσταθεροποιεί η έλξη της γης) γιατί τον τραβάει ο ήλιος και το φεγγάρι. Και μόνον μέσα σε μια δεκαετία, πάει κι έρχεται καμιά 10-15 μέτρα. Χαλάει κάπως τα κτηματολόγια